Nowa Gwinea
Nowa Gwinea - (ang. New Guinea, indonez. Irian) - wyspa w zachodniej części Oceanu Spokojnego, w Melanezji. Druga, po Grenlandii, pod względem wielkości wyspa świata. Od zachodu przylega do niej Archipelag Malajski, od wschodu - Archipelag Bismarcka i Wyspy Salomona, a od południa - Australia oddzielona od niej Cieśniną Torresa. Wnętrze wyspy zajmują potężne pokryte lodowcami, wznoszące się na blisko 5000 m n.p.m. Góry Śnieżne.
Na południu znajduje się zabagniona nizina, porośnięta bujnym lasem tropikalnym z licznymi endemicznymi gatunkami roślin. Z centralnych pasm górskich wypływają rzeki Fly, Sepik, Mamberamo. Z surowców mineralnych występuje tu ropa naftowa i złoto.
Powierzchnia Nowej Gwinei wynosi 786 tys. km2, z czego 422 tys. km2 zajmują indonezyjskie prowincje Papua Zachodnia i Papua leżące w zachodniej części wyspy, natomiast pozostała wschodnia część należy do Papui-Nowej Gwinei.
Wyspę zamieszkuje ok. 9 mln mieszk. (2008), z czego większość stanowią Papuasi.
Historia
Wyspa została odkryta w 1526 przez Portugalczyków. Odnalazł ją Jorge de Meneses.
Nowa Gwinea długi czas pozostawała samodzielna. Dopiero w XIX w. wyspa uległa podziałowi pomiędzy Holendrów którzy zajmowali przez około sto parędziesiąt lat tylko zachodnie wybrzeże, a Niemców (część północno-wschodnia - Ziemia Cesarza Wilhelma) i Brytyjczyków (część południowo-wschodnia - Papua). Irian Zachodni był w latach 1949-1962 przedmiotem sporu pomiędzy Holandią a niepodległą Indonezją, by w końcu w 1963 stać się częścią tego drugiego państwa. Niemiecki protektorat został w czasie I wojny światowej przekazany Australii i od 1921 jako Nowa Gwinea Australijska stanowił terytorium mandatowe Ligi Narodów, a od 1946 terytorium powiernicze ONZ znajdujące się pod administracją australijską. Nieco wcześniej, brytyjska kolonia Papua przeszła w 1905 pod zarząd Australii. W 1949 obie administrowane przez Australię części wyspy połączono w jedno terytorium zależne Terytorium Papui i Nowej Gwinei. Istniało ono aż do 1975, kiedy uzyskało ono niepodległość jako Papua-Nowa Gwinea.
Występują liczne, ale słabo zbadane i w niewielkim stopniu wykorzystywane bogactwa mineralne - eksploatuje się ropę naftową, miedź, srebro i złoto. Ludność wyspy składa się z kilkuset plemion papuaskich, mówiących odrębnymi językami. Szereg z nich znajduje się na bardzo prymitywnym poziomie rozwoju cywilizacyjnego. Głównymi zajęciami są: myślistwo, prymitywna uprawa ziemi (palma kokosowa, kauczuk, kakao), rybołówstwo oraz poławianie pereł. Nowa Gwinea jest słabo zurbanizowana i prawie nie posiada dróg komunikacyjnych.
Inne hasła zawierające informacje o "Nowa Gwinea":
II wiek
...
Brescia
...
Xiamen
...
Linz
...
1972
wszedł w życie amerykańsko-radziecki
traktat ABM
, o ograniczeniu systemów antybalistycznych.
10 października
–
Papua-Nowa Gwinea
została członkiem ONZ.
29 listopada
– powstała konsola do gier elektronicznych ...
Parafia mariawicka w Kownie
...
Zamek w Kownie
...
1884
...
Nowa Polityka Ekonomiczna
...
Nowa Anglia
...
Inne lekcje zawierające informacje o "Nowa Gwinea":
202 System wersalski. Europa po I Wojnie Światowej (plansza 10)
...
010c. Rzym (plansza 12)
...
215b Działania zbrojne w latach 1941-1945 (plansza 11)
...
|